Tak brzmiały jedne z ostatnich słów Emiliana Kamińskiego. Przed śmiercią opowiedział o swoim życiu

Emilian Kamiński tuż przed śmiercią opowiedział zdumiewającą historię

Od młodości ciągnęło go do teatru, mimo iż jego rodzice chcieli, aby został księgowym. Nie otrzymał od nich wsparcia i całą swoją karierę zbudował o własnych siłach — doskonale poznawszy trudy ciężkiej pracy, a nawet bezdomności.

Pomysł założenia teatru powstał już pod koniec lat 80. i choć został zrealizowany dopiero 20 lat później, Kamienica stała się jego oczkiem w głowie — kiedy pojawiały się problemy z lokalem, bronił jej jak lew.

Pod koniec życia Emilian Kamiński przyznał, że formując programy i budując klimat placówki inspirował się inicjatywą, którą wraz z przyjaciółmi podjął w czasach PRL-u. Widz nigdy nie był dla niego częścią tłumu, lecz indywidualnym gościem — jak tłumaczył w jednym z ostatnich wywiadów, którego udzielił agencji PAP.

W tym roku aktor świętował dwie rocznice — 70. urodziny w lipcu, zaś 1 listopada — 40. rocznicę pierwszego spektaklu tzw. Teatru Domowego. „Dla mnie to był taki dar od losu, ponieważ zawsze byłem antykomunistą. Od dziecka. Nie zastanawiałem się ani chwili, gdy koledzy mi to zaproponowali” — mówił.

– Wtedy wszystko było nielegalne, każda myśl wolnościowa. Dlatego byłem przyzwyczajony do tego, że „jestem nielegalny”, i dla mnie taki teatr był świetnym pomysłem […] I dość istotne było, że w takim ciężkim okresie Teatr Domowy przynosił powiew wolności– Artysta dodał, że nie było cenzury a aktorzy grali to, co chcieli.

Emilian Kamiński uwielbiał śmiech publiki. Materiały brał z przejętych komunikatów milicji

Teatr Domowy realizował takie programy jak „90, zgłoś się!”, „Bluzgi”, czy „Przywracanie porządku” o czterech internowanych, w którym rekwizytami były tylko krzesła i gitara. Czasem głowy widzów znajdowały się dosłownie centymetry od gryfu jego instrumentu.

Spotykali się w pełnej konspiracji, w najróżniejszych przestrzeniach — w tym w józefowskiej posiadłości Emiliana Kamińskiego. Za udział w tego typu zgromadzeniach można było dostać 3-4 lata więzienia — mieli więc przygotowany plan awaryjny.

– Byliśmy przygotowani na to, że w razie wpadki przedstawienie ma się przerodzić w spotkanie imieninowe lub urodzinowe. Ja miałem przygotowany specjalny repertuar, by w każdej chwili zacząć śpiewać takie rozrywkowe, imprezowe piosenki – opowiadał, tłumacząc, że w trakcie nie wolno też było robić zdjęć nagrywać –  Dlatego nie ma dokumentacji z tych spektakli, bo nie mogło jej być.

To właśnie dzięki Teatrowi Domowemu Emilian Kamiński poznał też ks. Jerzego Popiełuszkę. Na scenie współpracował również z takimi ikonami jak Ewa Dałkowska, która w „90, zgłoś się” grała dyspozytorkę milicji, podczas gdy trójka aktorów siedziała pod plandeką — niby w radiowozie. Co ciekawe, materiałów dostarczyły im… prawdziwe rozmowy mundurowych.

– Jestem zwolennikiem teorii, że przez humor i ośmieszenie można bardzo dużo powiedzieć. Ktoś zgrał rozmowy przez mikrofalówki milicjantów, różnych kretynów, którzy zostali ściągnięci do Warszawy, żeby pacyfikować demonstracje. Dostaliśmy te nagrania i to był prześmieszny materiał. Trochę to podrasowaliśmy i wyszły nam prześmieszne skecze. Ludzie pękali ze śmiechu. Podczas „Bluzgu” na Jaruzelskiego zdarzały się takie reakcje widzów, że nie dało się tego mówić – opowiadał.

Artykuły polecane przez redakcję Lelum:

1. Odetchnij w końcu pełną piersią. Znamy sprawdzone sposoby
2. Uporczywy problem zniknie. Wystarczy zrobić jedną rzecz
3. Nie przyjmujesz księdza po kolędzie? Biskup ostrzega, wspomniał o sąsiadach takich osób

Źródło: PAP, WP Film